Hazırsanız 6G’ye geçiyoruz…
5G hayatlarımıza mükemmel bir giriş yaptı. Yine de mobil telekomünikasyon sektörü hiçbir zaman durmaz. Bu yüzdendir ki sektör artık beşinci nesil mobilin 'devamına' hazırlamakta; yani 6G.
Peki 6G Nedir?
6G aslında mobil ağ teknolojisinin yeni halidir. 6G (Altıncı Nesil) internet, 5G'nin yerini alacak kavramsal bir kablosuz ağ teknolojisidir. 6G’yi 5G’den farklı kılan ana 2 yeteneği bulunuyor;
1. Yeni bir 'Duyuların İnterneti'ni destekleme yeteneği
6G ağları, her daim çevremizde bulunan ve duyusal dijital deneyimlere olanak sağlayacak. Bu, 6G uygulamalarının çevrelerini algılamalarına ve ağı 'altıncı hissimiz' haline getirmelerine yarayacaktır. Bu, sürükleyici karma gerçeklik ile holografik ve çok duyulu iletişim gibi yeni deneyimlerin gelişimini hızlandıracak.
2. Düşük enerji tüketimi yeteneği
6G'nin ortam enerjisini toplama özelliği sayesinde pil olmadan cihazların çalışmasına olanak sağlayacak. Bu enerjileri; ışıktan, sıcaklık değişimlerinden veya hatta radyo frekansı dalgalarından gelen titreşimlerden toplayacak. Sıfır enerjili cihazların dağıtımı, pil değiştirme ve şarj etmeyle ilişkili tüm sınırlamaları ortadan kaldıracaktır. Bu durum IoT kullanımını kökten değiştirip genişletebilecek. Bu da; lojistik, depolama, nakliye, çevresel izleme, tarım, tele sağlık vb. gibi sektörler bundan fazlasıyla yararlanabilecek demek oluyor.
5G ve 6G Farkları Nelerdir?
5G ile 6G arasındaki farklar temelde şu şekildedir:
5G (Beşinci Nesil)
• Hız: 5G, 4G'ye kıyasla çok daha yüksek hızlar sunar ve 10 Gbps'ye kadar ulaşabilir.
• Gecikme: Gecikmeyi 10 milisaniyenin altına indirir.
• Bant Genişliği: 5G, 100 GHz'e kadar olan frekansları kullanabilir.
• Kullanım Alanları: Gelişmiş mobil geniş bant, ultra güvenilir düşük gecikmeli iletişimler ve büyük makine tipi iletişimlere odaklanır.
• 5G Ağ Altyapısı: Milimetre dalga spektrumuyla desteklenen küçük hücre ağları kullanır.
• Olgunluk: 2023 itibarıyla, birçok ülkede 5G devreye alınmış ve yaygınlaşmaktadır.
6G (Altıncı Nesil)
• 6G Hızı: 100 Gbps veya daha yüksek hızlara ulaşması bekleniyor.
• Gecikme: Gecikmenin bir milisaniyenin altına indirilmesi hedefleniyor.
• Bant Genişliği: Terahertz (THz) frekans aralığında çalışacağı öngörülüyor.
• Kullanım Alanları: Holografik iletişimler, yüksek kaliteli mobil AR/VR, ve yaygın yapay zeka destekli uygulamaları desteklemesi bekleniyor.
• 6G Ağ Altyapısı: Karasal ve uydu tabanlı ağların kombinasyonunu kullanarak küresel kapsama sağlanabilmesi bekleniyor.
• Olgunluk: 6G, 2023 itibarıyla araştırma aşamasında, 2030'larda devreye alınması bekleniyor.
• Entegrasyon: Yapay zeka ve makine öğrenimi ile daha derin bir entegrasyona sahip olması öngörülüyor.
Sanal alanlar ve fizikler arasında köprü kuran 6G'nin, hem yeni kullanım alanlarını mümkün kılması hem de endüstri operasyonlarını optimize etmesi bekleniyor. 5G’nin evrimi olan bu yeni nesil teknoloji ile mevcut mmWave bantlarının en uygun/ verimli şekilde kullanılması üzerinde duruluyor. Bununla beraber 6G uyumlu çiplerin ve ilgili radyo frekansı (RF) teknolojilerinin ticari olarak kullanılabilir hale getirilmesi konusu inceleniyor.
Oulu Üniversitesi'nde araştırmacılar, merkezi bulut sistemleri ile uç bilişim teknolojilerini nasıl birleştirebileceklerini ve bu sistemlerin kullanıcıya daha yakın bir şekilde nasıl entegre edilebileceğini araştırıyor. 6G'nin temel kapsama alanının, 5G bantlarının yeniden düzenlenmesiyle oluşacağına inanılmakta olup, kapasite artışının ise 10GHz aralığında gerçekleşmesi öngörülüyor. En yüksek kapasiteli 6G iletişimlerinin, W-bandında 100GHz bölgesinde ve D-bandında 175GHz'in üzerinde olacağı tahmin ediliyor.
Fakat her teknolojik gelişimde yaşandığı veya yaşanacağı gibi 6G'nin gelişim sürecinde - dikey alanlardaki düzenlemeleri de içeren - çeşitli zorluklarla karşı karşıya kalınabilir. Örneğin, sağlık sektörü yapısı gereği yavaştır ya da otomatik sürüş alanında oldukça katı kurallar bulunur. Bu düzenlemeler, 6G'nin gelişim sürecinde önemli engeller olarak gün yüzüne çıkabilir.
Sonuç olarak, 6G'nin gelişimi karmaşık süreçlerden geçecek gibi görünüyor. Mevcut teknolojilerin evrimleşmesi, yeni frekans bantlarının verimli bir şekilde kullanılması ve hem teknik hem de düzenleyici zorluklarla başa çıkılması gerekecek. Teknolojinin bu potansiyeli, endüstriyel yenilikleri desteklerken, aynı zamanda mevcut sistemlerin sınırlarını da zorlayacak gibi görünüyor. Yine de zorluklar aşılması zor gibi görünse de 4G’den 5G’ye geçiş süreçlerinde de bu tür zorluklarla baş başa kalınmış fakat sonuçta hepsinin önüne geçilmişti.
Sağlık Sektörü ve 6G
Sağlık hizmetleri ve enerji sistemlerinin 6G ile nasıl desteklenebileceğini görmek isteyen topluluk, 6G Enerji Etkin Sürdürülebilir Toplumdur (6GESS). Sağlık ve enerji sistemlerini desteklemek amacıyla araştırmalar yapan topluluk, kablosuz ağ altyapılarında yenilenebilir enerji kaynaklarının kullanılmasını da temel bir tema olarak ele alıyor. 6GESS, yapay zeka (AI) ile uyarlanmış kablosuz bir hastanenin temelini oluşturabileceğine ve nihayetinde "kullanıcıyı güçlendiren" veri odaklı esnek bir enerji sistemi sunabileceğine inanıyor.
6GESS projesinin amacı bireysel takip ve tedavi seçeneklerine dayalı olarak geleceğin sağlık hizmetlerinin nasıl yapıldığına dair genel süreç şu şekildedir:
• Disiplinler Arası Entegrasyon: Farklı alanlardaki uzmanlar (bulut bilişim, büyük veri, sağlık teknolojileri gibi) bir araya getirilir ve ortak hedefler doğrultusunda çalışır.
• Teknolojilerin Uyarlanması: Projede kullanılan teknolojiler, spesifik sağlık ve enerji sistemlerine yönelik olarak optimize edilir.
• Uygulama Alanları: Bu entegre çözümler, bireysel takip, tedavi, enerji yönetimi gibi spesifik uygulama alanlarına uyarlanarak hayata geçirilir.
OuluHealth ekosistemi, Oulu Şehri’ndeki sağlık hizmeti sağlayıcıları, Oulu Üniversite Hastanesi ve Geleceğin Hastanesi 2030 projesi ile işbirliği içinde yürütülen bir programdır. Bu programın destekçilerinin mühendisleri ve Finlandiya VTT Teknik Araştırma Merkezi’dir. Projenin temel adımları şunlardır:
• Vatandaş Merkezli Veri Odaklı Önleyici Sağlık Hizmetleri ve Sanal Sağlık Hizmetleri: Bu adım, veri odaklı önleyici sağlık hizmetlerinin oluşturulmasını ve sanal sağlık hizmetlerinin geliştirilmesini içerir.
• Yapay Zeka ile Uyarlanmış Kablosuz Hastane: 6GESS, yapay zeka (AI) ile uyarlanmış bir kablosuz hastanenin temelini oluşturabileceğine inanır. Bu hastane, kullanıcıyı güçlendiren veri odaklı esnek bir enerji sistemi sunmayı amaçlar.
• VTT’nin İletişim Alanındaki Rolü: VTT, çeşitli yerlerde 5G ve 6G test ağlarını kapsayan test tesislerine sahiptir. Bu tesislerde farklı dikey sektörler için radyo erişimi ve hizmetleri test ediliyor. Ayrıca antenler ve RF bileşen testleri için yankısız odalar, milimetre dalga laboratuvarı ve temiz odalar da sunuyor.
• Kritik Altyapı ve Savunma İçin Ar-Ge Çalışmaları: VTT, kritik altyapı endüstrileri ve savunma için veri bağlantıları ve kritik iletişimler üzerine araştırma ve geliştirme çalışmalarını desteklemek için özel bir tesise sahiptir.
Bu adımlar, gelecekteki veri odaklı e-sağlık sistemlerinin geliştirilmesine katkıda bulunmayı amaçlıyor. VTT Teknik Araştırma Merkezi bunun yanında pek çok alanda hem karasal ağlar (TN) hem de karasal olmayan ağlar (NTN) üzerinden 5G ve 6G entegrasyonu için çalışmalar yapılıyor. Bu araştırmalara uygun altyapıya sahip VTT’den daha ileri çalışmalar geleceği öngörülüyor.
Otomotiv Sektörü ve 6G
Otomotiv firmaları ve yazılım geliştiriciler de 6G’den faydalanmayı düşünüyor. Gelecekte araçlar, kablosuz özelliklere sahip olacak ve ortak yazılım platformlarına dayalı yeni araçların sayısı artacak. Bazı üreticiler, işlevler ve donanım arasındaki iletişim için özel bir araç yazılım mimarisi öneriyor. Bu sistemler, ortak bir araç uygulama programlama arayüzü (API) aracılığıyla birbirleriyle bağlantılı olacak. Sektör uzmanları, gelecekte tüm araçların bağlantılı hale geleceğini ve 6G ağlarının araçtan her şeye (V2X) iletişimde güçlü bir talep yaratacağını öngörüyor. Bu, araçtan buluta (V2C), araçtan şebekeye (V2G), araçtan eve (V2H), araçtan altyapıya (V2I) ve araçtan araca (V2V) iletişimini içerecek. Büyük veri ve analitik kullanımı da sektörde önemli bir rol oynayacak. Akıllı kokpitler de otomobil üreticileri için önemli bir farklılaştırıcı unsur olmaya devam edecek.
6G Ne Zaman Yaygınlaşacak?
6G ağlarının yaygınlaşması için muhtemel zaman dilimi hakkında kesin bir tahmin yapmanın zor olduğunu söyleyen uzmanlar buna rağmen, ticari kullanılabilirlik açısından 2020’lerin sonlarında başlayabileceğini öngörüyor. Ancak 6G’nin geliştirilmesi ve konuşlandırılması, önceki kablosuz nesillerden elde edilen başarılar ve öğrenilen dersler üzerine inşa edilen birden fazla aşamada gerçekleşeceği için tam anlamıyla yaygınlaşma sürecinin 2030 yılına kadar süreceği düşünülüyor.
Juniper Research’ın 2024 Şubatında gerçekleştirdiği araştırmada dünya genelinde 2030 yılında 290 milyon 6G bağlantısı olacağı öngörülüyor. Ancak operatörlerin, yüksek frekanslı spektrum kullanımından kaynaklanan güvenilmezlik riski taşıyan ağ paraziti sorununu çözmeleri gerektiği belirtiliyor. Bu konular için çözüm olarak yeniden yapılandırılabilir “akıllı yüzeyler” teknolojisinin büyük engellerden kaynaklanan parazitleri minimum indirmek adına kullanılması öneriliyor. Sürece özenle ve yavaşça yaklaşılması gerektiği de bildiriliyor. Özellikle telekomünikasyon şirketlerinin 6G ağlarını hızla konuşlandırmak yerine daha dikkatli bir yaklaşım benimsemeleri gerekebilir.
Bu yazıyı okuyanlar, bunları da okudu;
6G Nedir? Avantajları Nelerdir?
6G Neler Getirecek? 6G’ye Nasıl Hazırlanılır?
Wi-Fi 6 Nedir? Wi-Fi 6 Avantajları Nelerdir?
