Karel Mühendislik Direktörü Yiğit Ergin, 5G ve Ötesinde Yerli Ekosistem Panelinde; Karel’in 5G teknolojisine geçiş süreci, 6G teknolojisinde bekleyen yenilikler, Karel’in yeni ekosisteme yönelik stratejileri ve Yönetim Kurulu Üyesi olduğu Haberleşme Teknolojileri Kümelenmesinin çalışmaları hakkında bilgiler verdi.
Panelden satır başları;
Yiğit Bey, Türkiye’deki 5G ekosistemine Karel olarak veya kümenin üyesi olarak çok ciddi katkılarda bulundunuz. Karel’in mevcut Ar-Ge çalışmalarının yanında özellikle dikey sektörlerde de çalışmalar yaptığını biliyoruz. Siz 5G’ye geçiş sürecinde, bu ekosistemde nasıl çalışmalar yaptınız? Tecrübelerinizi nasıl kullandınız? Bu, ekosisteme nasıl yansıdı? 6G için şirket olarak stratejileriniz nelerdir?
Bugün buraya iki farklı kişi olarak geldim, Haberleşme Teknolojileri Kümelenmesinin(HTK) de yönetim kurulu üyesiyim. Aynı zamanda Karel’de mühendislik direktörüyüm. HTK’nın ana amacı yerli, milli ürünlerin pazar payını arttırmak. Ağırlıklı olarak yatırımların yerli ve milli ürünlere doğru yönelmesi konusunda faaliyet gösteriyor. Küme hızla genişliyor. Özellikle yeni başvuran firmalara katma değer ekleyip eklemediklerini soruyoruz. Katma değer ekleyen firmaları hemen kümemize alıyoruz. Yerlilik oranını %1,8’lerden 2020 itibariyle %23’lere çıkması konusunda HTK firmalarının da önemli katkısı olduğunu düşünüyoruz.
Karel olarak 35 yıllık, tamamen yerli ve milli bir firmayız ve büyük bir Ar-Ge gücümüz var. O bakımdan bizim vizyonumuz ve misyonumuz HTK ile çok örtüşüyor.
Asıl konumuz iletişim teknolojileri ve protokolleri. Yıllardır bu konuda çalışıyoruz. Karel’in kurulduğu 1986’dan itibaren analog telefonların aç-kapa sinyalleriyle birlikte kontrol sinyalleriyle ilgilenmeye başladık.
ISTN gibi teknolojiler gelir gelmez, yerli bir firma olarak anında yatırım yapıp, burada yerli ürünü, çözümü geliştirmeye çalışıyorduk. ISTN’de 16 kilobitlik kontrol kanalından kontrol sinyallerini iletiyorduk. Bu bizim için çok önemliydi, sayısallaşma başlamıştı. Şu anda çekirdek şebekeleri içerisinde 5G’de gigabit seviyesinde trafik dönüyor. Burayla kıyaslı milyon kat daha hızlı trafiklere ulaşmış durumdayız.
Dünyada bir takım akımlara bakmamız lazım. 5G’nin çıkışını tam olarak analiz edebilirsek, 6G’nin nereye doğru gideceği hakkında da birtakım önerilerde bulunabiliriz. İletişim tarafında bit tabanlı protokollerden text tabanlı protokollere geçiş var. Eskiden kalmış hantal, bit tabanlı problemlerin azaldığını görüyoruz ama hala var. 6G’den beklentimiz bunların bir kademe daha azalması olabilir. Çünkü çekirdek şebeke içerisinde çok yüksek hızlarla text tabanlı protokoller dönerken, çekirdek şebekenin dışına çıktığınız zaman onları bit bit yerleştiriyorsunuz hala. Geriye dönük uyumluluk gereği, oradan vazgeçilmiyor. Bu yönde bir dönüşüm, yenilik olmasını bekliyorum.
5G’yi zorunlu kılan çok önemli bir şey var. O da sanallaştırma. Sanallaştırma akımının kaçınılmaz bir sonucu olarak 5G ortaya çıktı ve 5G sadece GSM teknolojilerinde değil, dünya genelinde bir sanallaştırma akımı vardı. Yani, her şeyi yazılımlaştırmaya çalıştık ve her şeyi sanallaştırdık. Bulut bilişim ve IT alt yapılarında da aynı şekilde. GSM tarafı da kendini buna uyarladı. Bu bakımdan, 5G’nin önceki teknolojilere göre en önemli farkı sanallaştırmadır. Dünyada bir akım vardı ve bu akım 5G’yi zorunlu kıldı. Şimdi 6G için de yine bu akıma bakmak gerekiyor.
Yapay zeka akımının yine kaçınılmaz bir sonucu olarak 6G’nin ortaya çıkacağını ön görüyorum. Son beş yıla kadar hayatımıza tam giremeyen bir teknolojiydi. Özellikle GPU’ların güçlenmesiyle birlikte artık otonom araçlarda görüyoruz, aracın şeridi takip etmesini sağlayan teknoloji, yapay zeka.
5G tarafında da çekirdek şebekeyle ilgili hem yönetsel hem de yazılımsal sorunları biraz insan gücünden ayıklamak ve makine desteği almak lazım. Örneğin, çekirdek şebekede bir politika değişecekse ona yapay zeka modülü karar verecek. Yeni bir slays ihtiyacı varsa, anında gerekli slays oluşturup servis vermeye devam edecek. Bakım, yönetim, işletme gibi konularda önemli bir katkı sağlayacak diye düşünüyorum.
Bunlar benim 6G’nin çekirdek şebeke kısmındaki ön görülerim. Radyo kısmı uzmanlığım olmadığı için çok fazla girmiyorum ama orada da çok yüksek hızlar bizi bekliyor. Terabit hızların 2023-2025 yıllarında çıkması bekleniyor. Kontrol tarafında benim en önemli beklentim, yapay zeka desteğiyle birlikte o tarafın daha kolay yönetilebilir bir hale gelmesi.
6G konusunda ne yapabiliriz? 6G’ye nasıl hazırlık yapabiliriz?
Her şeyi yazılımlaştırdık. Artık yazılımın önemi, yüzdesi artmış durumda. Çok iyi yazılımcılara, yazılım mimarlarına ihtiyacımız var. Artık yazılımlar milyon satır kod kategorisinde. 5G’de de öyle, 6G’de de öyle olacak. Milyon satır kod içeren bir yazılımın bakımı, idamesi, testi gibi süreçlerin çok düzgün oturması lazım. 5G’deki tecrübeler o bakımdan çok önemli. 6G’de buna daha fazla ihtiyaç olacak. Bu yazılımların kendini idame ettiriyor olabilmesi lazım. Yetişmiş iş gücü konusunda, 6G’yi de düşünerek bu tip büyük ölçekli yazılımların içerisinde yer alabilecek kadrolar konusunda şimdiden çalışmalar yapılabilir.
Bu yazıyı okuyanlar, bunları da okudu;
6G Nedir? Avantajları Nelerdir?
5G Nedir? 5G Teknolojisi Neler Sağlıyor?
Dijital Dönüşüm Konusunda Türkiye Ne Durumda?
Nesnelerin İnterneti, Güvenliğimizi Tehdit Ediyor Mu?
