Sürdürülebilirlik Nedir?
Birleşmiş milletlerin 1983 yılındaki bir raporunda ilk defa karşılaşılan sürdürülebilirlik kavramı kısaca, başka canlıların yaşamlarını günümüzde ve gelecekte tehlikeye sokmadan üretim yapmak şeklinde tanımlanabilir.
Sürdürülebilirlik denildiği zaman akla ilk gelen konular; su ve hava kirliliği gibi olaylar oluyor. Fakat yıllar geçtikçe ve teknoloji geliştikçe, veri ve enerji üzerinden bazı konular da işin içine girmeye başlamıştır. Endüstrilerin yapay zekayı kullanma noktası burada devreye giriyor. Kendi yönetimlerini, kaynaklarını ve dağıtıcılarını verimliliğe odaklayarak oluşan fazla veri ve enerjiyi en optimize duruma getirerek, kullanılmayacak olan enerjilerin israfından yapay zeka sayesinde uzak duruyorlar.
130 ülkede 800’den fazla kuruluş, atmosfer üzerinde emisyonlarını sıfıra indirmek üzere söz verdiler ve bu sözün üzerine kendi alanlarında Yapay Zekayı entegre ederek çalışmalarına başladılar. Başladıkları çalışmalar özelinde, direkt olarak kendilerini optimize ederek bir sürdürülebilirlik planına geçmektense dolaylı yollardan oluşan durumları da kendi çalışmalarına katarak etraflıca bir eylem planıyla ilerlemeye başladılar. Bu plan içerisinde olan şirketlere de ‘Net Sıfır Şirketler’ denmeye başlandı.
Plandan bahsetmek gerekirse;
- Emisyonları(salınımları)ölçmek ve yorumlamak
- İş süreçlerini optimize ederek emisyonları azaltmak
- Farklı mekanizmalar ile emisyonu dengelemek ve optimize etmek.
Çeşitli endüstriler için toplu olarak sürdürülebilirlik stratejilerini oluşturabilecek çok sayıda potansiyel yapay zeka uygulaması mevcuttur. Bir kuruluşun sürdürülebilirlik stratejisi, yapay zekayı aşağıdaki şekillerde uygulayabilir
- Salınımları izleme ve raporlama: İyileştirme alanlarını belirlemek için bir şirketin emisyon verilerini izleyin ve analiz edin.
- Tedarik zinciri takibi: Tedarikçilerin sürdürülebilirlik uygulamalarını analiz edip izleyerek onlar da sürece dahil edin.
- Öngörücü bakım: Planlanmamış arızaları ve tamir sürelerini en aza indirmek, enerji israfını azaltmak için olabilecek ekipman arızalarını tahmin edin ve bakımlarını planlayın.
- Akıllı ulaşım: Ulaşımdan kaynaklanan emisyonları en aza indirmek için ulaşım ağlarını ve lojistiği optimize ederek sürdürülebilir hale getirin.
- Enerji verimliliği: Enerji tüketimini ve karbon salınımlarını azaltmak için bina enerji sistemlerini, aydınlatmayı ve diğer ekipmanları optimize edin.
- Yenilenebilir enerji entegrasyonu: Rüzgar ve güneş gibi yenilenebilir enerji kaynaklarını şebeke seviyesinde optimize edin.
Yapay zeka; üretimden madenciliğe, seyahatten ulaşıma kadar çeşitli sektörlerin karbon ayak izini azaltabilir. Sürdürülebilirliğe yönelik gerçek dünyadaki kullanım durumları ise sektörlere bağlıdır. İşte gerçek kullanım örneklerinden sadece birkaçı;
- Perakende sektörü, mağazalarda enerji kullanımını optimize etmek ve ürün teslimatı için nakliye emisyonlarını azaltmak için yapay zekayı kullanıyor.
- E-ticaret şirketleri, nakliye rotalarını optimize etmek ve teslimat araçlarından kaynaklanan emisyonları azaltmak için yapay zekayı kullanır.
- Telekom şirketleri genel bakım için yapay zeka tabanlı veri analizine bakar. Aynı yaklaşım, ağ verimliliğini artırabilir, arıza süresini ve enerji tüketimini azaltabilir.
- Teknoloji şirketleri, veri merkezi enerji tüketimini ve emisyonlarını optimize etmek için yapay zekayı kullanır.
- Gıda tedarik zincirindeki satıcılar, talebi tahmin etmek için yapay zekayı ve analitiği kullanır, böylece israfı ve kayıpları azaltır.
- Moda endüstrisi yüksek iade oranlarından şikayetçidir ve iade edilen ürünler bazı durumlarda çöp olmaktadır. Yapay zeka tabanlı tüketici analizi, israfı önlemek için talep tahmini ve envanter yönetimi sağlar.
Şirketler, aynı anda birkaç yapay zeka uygulamasını uygulayacak kaynaklara ve uzmanlığa sahip olmayabilir. Aşağıdaki adımları takip etmek, proje önceliklendirmesine yardımcı olabilir. İlk olarak müşteriler, yatırımcılar, çalışanlar ve sivil toplum kuruluşları gibi kilit paydaşların değerleri ve çıkarlarıyla uyumlu projelerle işe başlayın. İkincisi, emisyonları azaltmak için en büyük potansiyele sahip projeleri arayın. Örneğin, üretim süreçlerindeki iyileştirilmiş enerji verimliliği, şirketin genel karbon ayak izi üzerinde yeniden tasarlanmış ambalajlardan daha büyük bir etkiye sahip olabilir. Son olarak, stratejik öncelikleri destekleyen ve mevcut iş süreçlerine kolayca entegre edilebilecek alanları seçmeye çalışın.
Şirketler, operasyonları optimize etmek ve emisyonları azaltmak için yapay zekayı dahil ederek net sıfır hedeflerine ve sürdürülebilir bir geleceğe doğru anlamlı adımlar atabilir. Bununla birlikte, diğer kurum ve kuruluşlarla ortak projeler yürütmek genellikle kendi başınıza yapmaktan daha mantıklı olacaktır. Teknoloji şirketleri, devlet kurumları, üniversiteler ve Ar-Ge çalışmaları yürüten kurumlar, karmaşık çevresel sorunların üstesinden gelmek için gerekli bilgi ve becerileri edinebilmek için endüstri düzeyinde işbirlikleri oluşturabilir. Böylece ortaya çıkan güç birliği ile büyük sorunların üstesinden hep birlikte gelinebilir.
Bu yazıyı okuyanlar, bunları da okudu;
Sürdürülebilir Bir Geleceği Mümkün Kılan 6 Proje
Enerji Verimliliğinde Tarafınızı Seçin!
Dijital Dönüşüm Konusunda Türkiye Ne Durumda?
