Sistem yöneticisi olmak gerçekten zor bir iş. Aramızda server kurulumlarıyla ve yönetimiyle biraz olsun uğraşan varsa, sistem yöneticisi olmanın sadece server kurmakla ve bakımını yapmakla biten ve kulağa geldiği kadar kolay bir iş olmadığını çok iyi bilir. Başarılı bir sistem yöneticisi olmak için, kodların nasıl işlediğini, bozulan aksayan ne varsa nasıl müdahale etmesi gerektiğini bilmek gerekir.
Sistem yöneticisi olarak çalışıyorsanız, şimdiye kadar çoktan kolay veya zor yoldan öğrenmiş olduğunuzu varsaydığımız 18 altın kuralı sizler için derledik. Listemizi kontrol ederek sistem yöneticileri ve hiç de evlere şenlik olmayan çalışma şartlarına dair fikir edinebilirsiniz. Eğer yeni iş başı yapmış bir sistem yöneticisi iseniz, gerekli dersleri önceden alabilirsiniz.
1) Geri Alamayacağınız Değişiklikler Yapmaktan Kaçının
Düzenleme gerektiren zamanlarda çalışmaya başlamadan önce mutlaka dosyalarınızı yedekleyin. Bu konuda hafızanıza güvenmeye çalışmayın, unutacağınız ufak bir değişiklik büyük sorunlara sebep olabilir. Yaptığınız değişiklikleri bir test sistemi üzerinde denemeden asıl sisteminize uygulamaya çalışmayın. Kulağa uğraştırıcı geliyor olabilir fakat geri dönüşü olmayan hatalardan uzak durmaya çalışın.
2) Tatil Öncesi Değişiklik Yapmayın
Birkaç gün ortalarda olmayacağınız, çalışamayacağınız günlerden önce değişiklik yapmayın. Yaptığınız değişiklikleri gözlemleyebileceğiniz bir sürenin mevcut olduğundan mutlaka emin olun.
3) Sorunun Kökenini Bulmaya Çalışın
Karşılaştığını bir sorun olduğunda sorunun en derinine inmeyi deneyin, yüzeysel çözümlerden kaçının. Sorunla karşılaştığınızda “5 Neden” kuralını uygulayın. Kendinize en az 5 sorun bulabilecek şekilde sorunun kökenini değerlendirmeye çalışın. “Server düzgün çalışmıyor, neden? Çünkü hafıza yetersiz, neden? Çünkü bazı işlemler yanlış çalışıyor, neden?” gibi sorularla en az 5 sorun zinciri oluşturun.
4) Kriz Planınızı Tekrar Tekrar Kontrol Edin
Bir kriz anında neler yapacağınızı önceden kararlaştırın. Eğer planınızı gözden geçirmezseniz muhtemelen şöyle olacaktır, ne yapacağınızı bilemeyeceksiniz veya yaptığınız şeylerden emin olmayacaksınız. Diyelim ki acil bir şekilde bir veri tabanını başka bir server birimine aktarmanız gerekiyor. Gerçekleştirmeniz gereken adımları biliyor musunuz? Tahmini işlem süresinden haberdar mısınız? Taşıma işlemini gerçekleştirebileceğinize inanıyor musunuz? İşlemin başarılı olup olmadığını denetleyebilecek veriye sahip misiniz?
5) Tamamen Denemediğiniz Kodlara Güvenmeyin
Her anlamda test edilmemiş kodlara güvenmeyin. Kodlarınızı daima farklı açılardan test edin, farklı düşünün. Şunu bilin ki, sizden farklı insanlar farklı düşünebilir, kodunuzda tahmin etmediğiniz açıklar bulabilirler. 
6) Kodlarınızı Düzenli Tutun
Kodlarınızı düzenli tutmak size her zaman vakit kazandıracak ve hata yapma riskinizi azaltacaktır. Sık sık kullandığını kodları fonksiyon dosyaları olarak kaydedin ve anlamlı şekilde isimlendirin. Böylece hem hızınız artacak, hem de denetlemeniz kolaylaşacaktır. Bu konuda daha önce yazdığımız Temiz Kod Önerileri yazısını okuyabilirsiniz.
7) Kodlarınıza Açıklamalar Ekleyin
Kodlarınızı yazarken açıklama satırları ekleyin. Yazdığınız kodlar size bir şeyler ifade edebilir fakat başkaları kodunuzu anlayamayabilir. Ayrıca üzerinde çalıştığınız kodları anlıyor olmanız üzerinden zaman geçtikten sonra da anlayabileceğiniz anlamına gelmez. Kodlarınızı düzenli tutmanın ana unsurlarından birisi açıklama satırları eklemektir.
8) Hatalarınızdan Ders Alın
Meslek körlüğü yaşayabileceğinizi unutmayın. Basit hatalar yaptığınızda bununla ilgili karamsarlığa düşmeyin. Basit bir kodu yanlış yazmış olabilir, şifrelerinizi yenilemeyi unutmuş olabilirsiniz. Sadece bu hataların normal olduğunun farkında olun ve tekrarlamamaya çalışın.
9) Paranoyayı Yanınızdan Eksik Etmeyin
Kodunuzu yazarken paranoyak olmaktan çekinmeyin. Her zaman kodunuzun eksik yanlarını düşünün, kimlerin nasıl kodunuzu çözümleyebileceği hakkında şüphe duyun. Detaylara takılın, başkalarının yerine düşünün ve kodunuzu dışarıdan görmeye çalışın.
10) Hataları Önceden Tahmin Edin
Kodlarınızı yazarken bütün hataların görünür olmasını bekleyemezsiniz. Veya bazı hatalar sadece kod yazarken karşınıza çıkmayabilir, zaman alabilirler. Bu durumda karşınıza çıkabilecek hataları düşünüp değerlendirmeye çalışın. Kısaca her şeyi devletten beklemeyin.
11) Güvenliğe Zaman Ayırın
Güvenlikle ilgili çalışmalarınızı asla küçümsemeyin ve bu konuda kolaya kaçmaya çalışmayın. Kimlerin verilerini sakladığınızın farkında olun. Güvenlik alarmı gerektiren durumlara hazırlıklı olun.
12) Hata Geribildirimlerini Sık Sık Gözden Geçirin
Hata geri bildirimlerinizi ve log dosyalarınızı sık sık gözden geçirin, kendi kodlarınızı yazarak sorunlarınızı çözmeye çalışın, detaydan kaçınmayın. Bu şekilde işin ucu kötüye kaçmadan büyük hataların önüne geçebilirsiniz.
13) Her Dosyanın Yedeğini Edinin
Kullandığınız serverın bir yedeğini mutlaka bulundurun. Verilerini depoladığınız müşterileri ve veri kayıplarını nasıl bir sorun yaratacağını düşünün. Her zaman bir yedekleme planı bulundurun.
14) Vakit Her Durumda Nakittir
Başkalarının vaktinin de kendi vaktiniz kadar değerli olduğunu kendinize hatırladın. Yardım için arayan müşterilerinizin sizlerle aynı bakış açılarını paylaşmadığını, sizlerin bulacağı çözüm yollarını akıl edememiş olmalarının mümkün olduğunu bilin ve elinizden geldiğince hızlı müdahale etmeye çalışın.
15) Kodlarınız Gibi Müşterilerinizi de Güncelleyin
İrtibat halinde olduğunuz müşterilerinizi sorunlarının çözümü ve çözüm süreci hakkında bilgilendirmeyi unutmayın. Yaptığınız güncelleme ve değişiklikler için kullanıcılarınıza detaylı açıklamalarda bulunun.
16) Esnek Olun
Çalıştığınız insanların veya müşterilerin tavrından hoşnut olmayabilirsiniz fakat bir sistem yöneticisi ulaşılmaz olmamalı, herkesin sorununa çözüm üretebilmelidir. Sınırlarınızı esnetmeyi, yollarınızı değiştirmeyi göz önüne alın.
17) Yeteneklerinizi Geliştirin
Trendleri ve en çok tercih edilen yöntemleri her zaman takip edin. Yeteneklerinizi değiştirin ve geliştirin. Her zaman ileriye gitmeye çalışın. Gerilemek, kaybetmenin diğer adıdır.
18) İş ve Özel Hayatınızı Dengede Tutun
İşinize çok bağlı olsanız bile işinizi ve özel hayatınızı her zaman dengede tutun. Kendinizi işinize kaptırıp hırslı, asosyal insanlara dönüşmeyin. Yaptığınız mesleğin sizi tanımlamadığını, işiniz haricinde başka şeyler yapabileceğinizi de bilin.
Bu yazıyı okuyanlar, bunları da okudu;
Bırakın Sisteminiz Kendi Yapsın
Ağınızı Yönetebiliyor Musunuz?
Değişen İş Dünyasında BT Yöneticileri
