Bilgisayarınızın açma düğmesine basıp açılmasını beklerken, içeride neler olduğunun farkında mısınız? Eminim birçoğunuzun bu konuda fikirleri vardır. Bilgisayarının içinde neler döndüğünü bilmeyenler için birkaç önemli bilgi vermek istiyorum;
1. Bit, bayt, ve boyut
Sahip olduğunuz 8 GB’lık eski müzik çalarınızın acınası kapasitesi için sızlanabilirsiniz fakat bu 8 GB’ın tamamının nelerden oluştuğunu biliyor musunuz? Bir bilgisayar bilimi mezunu; her bir gigabaytta 1024 megabayt, her bir megabaytta 1024 kilobayt ve her bir kilobaytta 1024 bayt olduğunu bilir. Bu birimlerin en alt seviyesi olan her bir baytta ise 8 bit bulunduğu da bilir. Peki, bunun ne önemi var? Çünkü bir USB bellekte 1 bitlik veri, her biri iki fiziksel iletkeni kapsayan, kendilerini 1 ya da 0 olarak kaydedebilen, 8 ayrı yüzeye sahip girişten oluşur. Daha da büyülenmek ister misiniz? Aslında her bir yüzey girişi Kuantum Mekaniğine dayanarak çalışmaktadır. Bu da şu demek oluyor; az önce küçümsediğiniz 8GB’lık bir müzik çalar, kabaca tahmin yürütmek gerekirse gövdesindeki ince alüminyum yapısında sıralanmış 549.755.813.888 özel girişe sahiptir. Bu, gerçekten zekice düşünülmüş muazzam bir mühendislik göstergesidir.
2. İnternet üzerinde görüp duyduğunuz her şey aslında bilgisayarınızda bulunur
Bilgisayar kurdu arkadaşlarınızın büyük çoğunluğu artık video kütüphanesine sahip olmanın 2008’lerde kalma bir iş olduğunu ve kimsenin torrent kullanmadığını, bunun yerine bulut hizmetleri gibi yöntemlerin kullanıldığını söyleyebilir. Ancak hatırlamak isterseniz: her bir videoyu ya da haftanın top 40’ını internetiniz kapalıyken yükleyebildiğiniz gibi, bilgisayarınız kapalıyken de oynatabilirsiniz. Anlaşıldığı üzere, öncelikle her bir internet medya dosyası bilgisayarınıza geçici dosya olarak kopyalanmış olur ve belirli bir zaman sonra silinir. Bir başka deyişle medya dosyasını, internetiniz olduğunda izleyebildiğiniz gibi internetiniz yokken de izlemeye devam edebileceğiniz anlamına gelmektedir.
3. Uzaktan veri almak
İşte sizin için hızlı bir deney; sizi Wikipedia’ya yönlendiren bağlantıya tıklayın. Böylelikle tek bir tıklama ile kilometrelerce uzaklıktaki sunuculardan veri toplamanız mümkün olur. Bu aşamada isteğiniz; (yaklaşık olarak saniyenin 0,1’inde, tabii ki internet bağlantınızın kalitelisine bağlı olarak değişebilir) yerel bir Wi-Fi yönlendirici ya da modem aracılığıyla bilgisayarınızdan çıkıp, sunucuya gidip gelerek veri aktarımı tamamlanmış olur. Buna karşın, bir insan vücudunda sinyalin omurilikten beyine gidip gelmesi ise saniyenin 0.15’inde gerçekleşmektedir.
4. Sayım sıfırdan başlar
Temel düzeyde, her bilgisayar gerçekten büyük ve karmaşık bir hesap makinesidir. İç devrelerde her eylem ikili halde (1 ve 0 olarak) ve çok sayıda ‘açık’ ya da ‘kapalı’ küçük mantık geçitleri ile gerçekleşmektedir. Bu aslında, düzgün bir bite kadar ufak bir programlamayı çevirir. Fakat dünya bilgisayar biliminde tüm sayımlar (Fortran ve Visual Basic gibi oldukça önemli istisnalar dışında) 1’den değil 0’dan başlar.
Bu durum başka çağrışımlara da sebep olmaktadır. Neden 20. yüzyıl 1900’leri işaret ediyor diye hiç düşündünüz mü? Çünkü tarihçiler, tarihleme sistemine karar verdiklerinde 1. yüzyıldan çok 0. yüzyılın üzerine düşünselerdi, dünya üzerinde kafası karışık öğrenci sayısı çok daha az olacaktı.
5. Ctrl+C ve Ctrl+V incelemesi
Sabit disk sürücüleri hakkında yeterince takdir edilmemiş olan bir gerçek vardır. Bu, hızlı ve güvenilir bir depolama için altın standardı kabul ederek yapmak zorunda oldukları kopyalama miktarıdır. Bazı verileri bir bitten diğerine kopyalamak istediğinizde bu sadece bir sürücüden diğerine veri sürükleme meselesi değildir. Nedeni ise sabit disk sürücülerinin karmaşık bir şekilde çalışmasıdır ki; bloklanmış eski bir verinin üstüne, daha büyük ve daha kalın kalem ile yeni bir şey yazmak, o kadar da basit değildir. Daha doğrusu depolama sürücüsü bazı karmaşıklıkları değiştirerek halletmek zorundadır. Bu, uygulamada şu anlama gelmektedir; 4 KB’lık küçük bir dosya yazmak, 2 MB’lık bir okuma sürücüsü gerektirebilir( aynı zamanda binlerce kez 4KB’lık veri yazmak demektir). Şöyle ki işlemler, verileri geçici olarak depolamak, bir ton civarındaki bloklamanın tamamını silmek ve sonra verileri yeniden yazmak şeklinde gerçekleşmek durumundadır. Bu işlem de oldukça yoğun emek gerektirmektedir. O nedenle bir dahaki sefere dosyalarınızın yerini değiştirmeden önce iyi düşünün.
Bu yazıyı okuyanlar, bunları da okudu;
Bilgisayar Başında Gözleri Korumak için 4 Basit İpucu
Bugünün ve Yarının En Popüler 12 IT Mesleği
Boş Vakitlerinizi İyi Değerlendirmek; Kitap Önerileri
