Çip krizinde son durum nedir? Beyaz eşya sektöründe talep nasıl? Çip krizi elektronik üretim sektörünü nasıl etkiliyor? 2022 elektronik üretimine dair ön görüler neler? TESİD Yönetim Kurulu Başkanı ve Karel Teknik Murahhas Üyesi Yaman Tunaoğlu, BloombergHT'de canlı yayında değerlendirdi.
Video metni:
Elektronik Sanayicileri Derneği Yönetim Kurulu Başkanı Yaman Tunaoğlu merhabalar. Elektronik işindeki çip krizi meselesinden kaynaklanan olumsuz etkilenmeleri gördük. Son durumu merak ediyoruz. Çip konusunda ciddi yatırımlar vardı. Bu yatırımların hayata geçmesi ne kadar süre alır?
Bu yatırımların hayata geçmesi için önümüzdeki yılın ortasından önce bir iyileşme sağlanmayacak. Genel görüş o yönde. 2022’nin ilk yarısından sonra birtakım iyileşmeler olabilir ancak çok kesin değil. Dolayısıyla çok kısa vadeli bir çözüm maalesef gözükmüyor.
Beyaz Eşya Sektörü’de 2022 Yılı Nasıl Olacak?
Beyaz eşya markalarına bakıyoruz, bir süredir zorlanıyorlar. Geçtiğimiz günlerde yaptığımız yayınlarda, özellikle 2022 yılında fiyatlandırma ve arz konusunda sıkıntılar olabileceği ifade edilmişti. Sizin görüşünüz nedir?
Son kur hareketleriyle birlikte yurt içi piyasada bir durgunluk var. Bize gelen bilgiler o yönde ama bu belirsizlik de önemli. Şu anda kimse ileriyi ön göremiyor, tahmin edemiyor. O yüzden, biraz daha beklemek lazım belki. Beyaz eşya bizim cari artı verdiğimiz nadir sektörlerden birisidir. Doğal olarak yurt içinde azalma oluyor. Sektörde yurt dışına doğru bir kayma oluyor fakat bu genel problem. Çip krizi aslında eşya sektörünü de bir şekilde etkiliyor. Bütün sektörleri etkiliyor. Otomotivle beraber başladı ancak Covid ile azalan üretimde Covid sonrası bir patlama yaşanıyor. Para bolluğu ve enflasyonist ortam da bunu destekliyor. Yani, 2021 yılı üretim açısından dünyanın aşırı bir büyüme yaşadığı yıl. 2022’nin böyle olacağını çok tahmin etmiyoruz. Türkiye’deki üreticiler beyaz eşyada da aslında talebe yetişemiyor. Bunun bir kısmı çip krizinden dolayı ancak sadece çip değil, aslında dünyada birçok ham maddede, ara girdide, yarı mamulde sıkıntı var. O nedenle, yurt içi değil, global olarak baktığımızda talep arzdan şu anda daha fazla gibi gözüküyor.
Elektronik Sektöründeki Fiyatlar Çip Krizinden Nasıl Etkilenecek?
İhracat rakamlarını görüyoruz. Tüm sektörlerde arka arkaya rekorlar kırılıyor ama iç pazarın o derecede olmadığını tüm sektörler söylüyor. Şimdi, iç pazar meselesine gelelim. Elektronik sektörü, üretimi pahalı olan bir sektör. Çip krizinin fiyatlara yansıması nasıl olacak? Dediğiniz gibi üretime yetişilemiyor, çok fazla talep var. 2022’de fiyatlama, maliyet artışları ve üretim konularıyla ilgili nasıl bir öngörü var?
Yurt içi pazarına baktığımızda, özellikle elektronik sektöründeki girdilerin büyük çoğunluğu yurt dışından geliyor. Dolayısıyla, kur bu kadar yükseldiği zaman dövize endeksli maliyetler çok artacak. Yurt içinde bu ürünlere ulaşmak daha zor olacak. Bu çok net bir durum. Önümüzdeki dönemde nasıl değişir derseniz, aslında biraz kurun bir noktada dengelenmesi ile ve ondan sonra da enflasyonun ne yönde gideceği ile ilgili bir durum. 2022’nin başında muhtemelen asgari ücretteki artış ve diğer çalışan ücretlerindeki artış, bir miktar aradaki açığı kapatacak ama yine de yurt içinde geçmişe kıyasla alım gücünde maalesef ciddi bir geriye gidiş var. O nedenle, yurt içi için çok olumlu tablolar öngörmek mümkün değil. Fakat teknolojik ürünlerde yurt dışına odaklanıp, bu dönemi öyle geçirmek herhalde en doğru yaklaşım olacaktır.
Bu yazıyı okuyanlar, bunları da okudu;
Bilişim Sektörü Pandemi Dönemini Nasıl Geçiriyor?
Dijital Dönüşüm Konusunda Türkiye Ne Durumda?
Elektrikli Araç Teknolojisine Yön Veren 10 Araç
