Türkiye, teknoloji üretiminde nerede, teknoloji üretebiliyor muyuz? Hangi teknolojileri üretiyoruz, hangilerini ithal ediyoruz? Önümüzdeki dönemde nelere konsantre olmak gerekir? Karel Teknik Murahhas Üyesi ve Türk Elektronik Sanayicileri Derneği (TESİD) Yönetim Kurulu Başkan Yaman Tunaoğlu, NTV'de değerlendirdi.
Video Metni
Türkiye teknoloji üretiminde nerede? Teknolojiyi ve teknolojik ürünleri kullanmayı seviyoruz, ama üretebiliyor muyuz? Gelin, Türk Elektronik Sanayicileri Derneği Başkanı Yaman Tunaoğlu’na soralım.
Yaman Bey biz Türkiye olarak teknoloji üreten bir ülke miyiz? Neleri üretiyoruz, neleri ithal ediyoruz?
Teknoloji üreten bir ülkeyiz ama “Yeterli derecede teknoloji üretiyor muyuz?” dersek öyle değil açıkçası. İhracatımızın %4’ü yüksek teknoloji ürünler.
Teknoloji diyince, Türkiye’de ve Dünya’da ne kadarlık bir ekonomiden söz ediyoruz?
Dünya ekonomisi yaklaşık, sanıyorum 88-90 trilyon dolarlık bir ekonomi. Dijital ekonomiye bakarsak 11 trilyon dolar falan. Yani 15%’i civarında. Dünya’nın en büyük 10 firmasının 7’si teknoloji firması.
Peki Türkiye’de şirketler, hangi sektörde olursa olsun, yeterince dijital mi? Teknolojiye yeterince uyum sağlayabiliyor mu?
Pandemi dijital dönüşümü çok hızandırdı, kimse bu kadar hızlandıramazdı. Türkiye’de belli sektörler çok iyidir, mesela finans, bankalar dijitalleşme yönünde çok iyi ama diğer taraftan hala yapılması gereken çok şey var dijital dönüşüm açısından. Sadece Türkiye için değil, Avrupa’da da durum böyle, Amerika’da durum böyle.
Peki dijitalleşme diyince ne anlamalıyız? Yani her şirketin bir websitesi mi olmalı? Satışlarını her şirket internetten de yapabilmeli mi? Sosyal medyada görünür mü olmalı? Neyi anlamalıyız tam olarak?
Dijitalleşme, aslında belki şöyle anlatmak lazım, yaptığınız işleri, hangi sektörde olursanız olun, bunların manuel olanlarını dijital, otomatik hale getirmek ve tamamen elektronik ortamda işlerimizi yürütür hale gelmek. Tamamen sensörlerle kaplanmış bir dünya düşünün, şu anda dünyada 9 milyar mobil abone var, bunların bir kısmı insanlardan oluşuyor ama herhalde önümüzde, kısa bir süre sonra mobil abonelerin büyük bir çoğunluğu nesneler olacak. Bu nesneler, birbirleriyle haberşerek, konuşarak bir büyük ağ, bir şemsiye oluşturacaklar. İnsana hizmet eden bir dönüşümden bahsediyoruz, esas amaç bu.
Teknoloji deyince, girişimcilikte de çok el ele, kol kola giden bir süreç. Türkiye bu anlamda nerede? Yani iş gücü olarak, mesela böyle bir atılım programına ihtiyacımız var mı sizce, daha da ileri gidebilmek için?
Türkiye, girişimcilik açısından iyi bir noktada aslında. Burada tek belki eksik olan nokta, fonlama tarafı. Yani girişim sermayesi, Türkiye’de diğer gelişmiş ülkelere göre oldukça düşük. Mesela Amerika’nın, sanıyorum binde biri. Bizim savunma sanayiindenki ihracatımız, 2020’da sanıyorum 2 milyar dolar civarında. Oyun sektöründe ise 1 milyar doları geçti, yani düşünün iki sektörü kıyasladığımız zaman, orada ciddi bir potansiyel var. Bunlar da startup firmalar , teknoparklardaki firmalardan çıkıyor, yani oraya çok büyük bir önem vermek lazım. Bakarsanız dünyada büyük, gelişmiş ülkelerde büyük bir ekosistem var, o ekosistemi oluşturan da birbirleriyle iş yapan, beraber çalışan yüzlerce binlerce firma. Türkiye'de bunu sağlamak zorunda. Bunu sağladığınız zaman, bu bir kritik eşik, bunu geçtiğiniz zaman artık sistem kendi kendini büyütür. Siz ne yaparsanız yapın, o sistem ileriye doğru gider.
Son olarak, gençlere, şirketlere bizi dinleyen izleyicilerimize teknoloji ile ilgili bir öesaj alabilir miyiz? Siz yıllardır çünkü bu işin içindesiniz. Bu iş nereye gidiyor, önümüzdeki dönem için nelere konsantre olmak lazım?
İşbirliği çok önemli, artık inovasyon çok sosyal bir konu haline geldi. O yüzden işbirliği yapmamız lazım, her şeyi kendimizin yapması mümkün değil. Gençler için de aynı şeyi söylüyorum, çok iyi fikirler olabilir, startuplar kurulmuş olabilir ama “Mutlaka ben yapacağım, her şeyi kendim yapacağım” değil “Beraber yapalım, en hızlı şekilde yapalım ki pazara biz en önce çıkalım.” Çünkü burada sizin yaptığınızı başkaları da yapıyor. Yani onun yapılmadığını düşünmek çok gerçekçi olmaz. Önemli olan düzgün bir ürünü en hızlı bir şekilde pazara sunmak.
Bu yazıyı okuyanlar, bunları da okudu;
Bilişim Sektöründe Yerli Üretim Neden Önemli?
Endüstri 4.0 Nedir? Türkiye'den Akıllı Üretim Örnekleri
Türkiye'de Yerli Tıbbi Cihaz Üretimi
